Rapport Congo-commissie vernietigend voor koloniale praktijken van kapitalistische bedrijven
Iets meer dan 60 jaar geleden werd Congo onafhankelijk. Onder het bezit van koning Leopold II, en later overgenomen door de Belgische regering, werd het land voor bijna 80 jaar lang uitgebuit om enkele Belgische kapitalisten (waaronder de koninklijke familie) te verrijken. Meer dan een jaar na de opstart van de Bijzondere Commissie over het koloniale verleden van België publiceert een panel van experten een lijvig rapport.
De plundering van de enorme Congolese rijkdom aan grondstoffen verrijkte zowel de Vlaamse als Waalse elite en legde de basis voor bedrijven als Umicore (het vroegere Union Minière). Terwijl datzelfde grootkapitaal het verzet van het werkvolk in eigen land liet neerslaan en het algemeen stemrecht weigerde, organiseerden ze genadeloos en op ongekende schaal dwangarbeid in Congo.
Het koloniale bezettingsregime was gebaseerd op racisme waar blank en zwart een aparte behandeling kregen en waar kinderen uit gemengde koppels werden weggeroofd en door de koloniale autoriteiten werden verborgen.
“Dit rapport maakt het mogelijk om de werkelijkheid van het kolonialisme onder ogen te zien en er de nodige gevolgen uit te trekken”, zegt Marco Van Hees (PVDA), lid en rapporteur van de commissie. “Het zijn niet de werkende klasse en ‘alle Belgen’ die verantwoordelijk zijn, zoals men vaak hoort. Het zijn enkele bedrijven, families en instellingen die rijk zijn geworden door de kolonisatie en die schuld moeten betalen.”
“Het rapport zou nog vollediger kunnen zijn als we konden uitzoeken hoe bepaalde financiële centra hun kapitaalbasis in Congo hebben verworven. Ook de rol van de Belgische regering bij het vernietigen van de antikoloniale beweging rond Lumumba na de onafhankelijkheid, komen te weinig aan bod”, stelt Marco Van Hees toe.
Tachtig jaar brutaal en gewelddadig kolonialisme, de moord op Lumumba, decennia steun aan de dictatuur van Mobutu en een voortdurende inmenging in de Congolese binnenlandse politiek drukken nog tot vandaag een zware stempel op de Congolese samenleving.
“Het is niet te verwonderen dat extreemrechts (Vlaams Belang en N-VA) en sommige nostalgische verdedigers van het kolonialisme alle registers zullen opentrekken om het rapport onder de mat te vegen. De beweging voor dekolonisatie en tegen racisme moet dit verhinderen”, waarschuwt Marco Van Hees.