"Het gerecht zal de kwestie van Catalonië niet oplossen."
Op 14 oktober veroordeelde het Spaanse Hooggerechtshof negen Catalaanse onafhankelijkheidsstrijders tot 13 jaar gevangenisstraf. Links wil vooral dat er komaf wordt gemaakt met de juridische behandeling van dit debat, dat door en door politiek is. Zeker nu Spanje een maand voor de verkiezingen staat en de spanningen alsmaar toenemen. Voor de traditionele partijen is dat de uitweg om niet over sociale kwesties te praten.
Hoewel het Hof de aanklacht van "rebellie" niet heeft weerhouden, blijven de straffen, onder andere voor opruiing en verduistering van overheidsgeld, bijzonder zwaar.
Aan de linkerkant benadrukte zowel Podemos-voorman Pablo Iglesias als Alberto Garzón van de linkse alliantie Izquierda Unida dat deze veroordeling het eigenlijke probleem niet oplost. De uitspraak van het Hooggerechtshof heeft de spanningen in Catalonië weer aangewakkerd, vooral in de Catalaanse hoofdstad Barcelona. Catalaanse separatisten, anarchistische groepen en apolitieke jongeren trokken er de straat op, richtten brandende barricades op in het centrum van de stad en blokkeerden het naburige vliegveld. Vrijdag 18 oktober werd uitgeroepen tot "dag van een algemene staking" in Catalonië. Betogingen vanuit verschillende plaatsen van Catalonië komen dan samen in het centrum van Barcelona.
De veroordeling lost niet op, maar separatisme evenmin
Namens Izquierda Unida pleit Alberto Garzón voor een dringende dialoog, onderhandelingen en een project dat iedereen in Spanje kan aanspreken. Die dialoog voorbereiden en aan een echte politieke oplossing werken, is onmogelijk zolang mensen gevangen zitten of in ballingschap worden gedwongen alleen maar omdat ze hun politieke standpunten op een democratische manier verdedigen," aldus Izquierda Unida. Marc Botenga, lid van het Europees Parlement van de PVDA: "Hoewel de Catalaanse onafhankelijkheid niet goed is voor de werkende mensen, mag de Catalaanse kwestie ook geen zaak worden van alleen maar rechters. Ze vereist een breed maatschappelijk debat over een reeks fundamentele kwesties die de solidariteit tussen werkende mensen in heel Spanje kunnen stimuleren."
De zware straffen helpen zeker niet om de gemoederen te bedaren. Integendeel, het risico bestaat dat politici aan beide zijden ze aangrijpen om zich te profileren ten koste van de grondrechten. De Catalaanse kwestie kan inderdaad een centraal thema worden in de komende kiescampagne. Met nog minder dan een maand te gaan voor die verkiezingen, die gepland zijn voor 10 november, kunnen de spanningen alleen maar in de kaart spelen van de traditionele partijen, die een debat over sociale kwesties zoals pensioenen al te graag willen vermijden.
De verscherping van de nationalistische spanningen zal zowel de rechtse als de sociaal-democraten de kans bieden om te ontsnappen aan het debat over bezuinigingen, dat miljoenen burgers in het hele land kan mobiliseren. Al in 2017, terwijl het publieke debat over de toekomst van Catalonië draaide, verwoestten brandstichtingen hele bossen en bleef de groeiende werkloosheid bijna onopgemerkt.
Ook Catalaanse 'onafhankelijke' regering wil besparen
Aan bezuinigingen zal ook een onafhankelijk Catalonië niet ontsnappen, want de Catalaanse regeringen behoren tot de meest fervente verdedigers van die bezuinigingen. En zelfs een meer linkse Catalaanse regering kan daar weinig aan veranderen. Een onafhankelijk Catalonië zou in ieder geval niet alleen met Spanje, maar ook met het economische blok van de Europese Unie moeten vechten. Men zal de werkende mensen daarom vragen meer inspanningen te leveren om de Catalaanse werkgevers te helpen en te versterken. Zolang een land onderworpen blijft aan de dogma's van de markt, zal het gedwongen worden om deel te nemen aan de waanzinnige race van concurrentie en competitie. Met hoe minder mensen we zijn, hoe minder we wegen. De paradox is dat meer onafhankelijkheid dus minder beslissingsbevoegdheid kan betekenen, zoals ook de econoom Paul de Grauwe stelde.