We brengen de PVDA dichter bij jou en jou dichter bij de PVDA.!

Download onze app

Helpt het vaccin van Pfizer ons uit de crisis of is het vooral een hoogvlieger op de beurs?

Het nieuws ging rond als een lopend vuurtje. Een nieuw vaccin, ontwikkeld door het Amerikaanse Pfizer en het Duitse BioNTech, zou volgens een persbericht van het bedrijf voor 90% doeltreffend zijn. Dat zorgt – terecht – voor nogal wat hoop. Toch rijzen ook heel wat vragen. Gaat het vooral om een publiciteitsstunt om de aandelenkoers van Pfizer de hoogte in te jagen? En hoe toegankelijk gaat het vaccin zijn?

vrijdag 13 november 2020

Helpt het vaccin van Pfizer ons uit de crisis of is het vooral een hoogvlieger op de beurs?

Een onmiddellijk beurssucces

De spectaculaire aankondiging legde Pfizer zelf geen windeieren. Het joeg de aandelenkoers van het bedrijf de hoogte in. Op de beurs wonnen de aandelen van Pfizer tot bijna 15% aan waarde. Pfizer had al contracten binnen met de Amerikaanse regering. De aankondiging van dit soort effectiviteit, maakte ook de Europese Commissie zenuwachtig. Die had al enkele contracten met farmabedrijven om hun vaccin te reserveren, maar tot nu toe niet met Pfizer. Het persbericht verhoogde de druk op de Commissie die nog geen 24 uur later een contract sloot voor 300 miljoen dosissen. Dit eerste contract van de Europese Commissie zou Pfizer zo al bijna 5 miljard opleveren. Die 5 miljard moet dan opgehoest worden door de sociale zekerheid van lidstaten. Ook België zal er daarvan een aantal kopen, zo lijkt het.

Als klap op de vuurpijl verkocht de CEO van Pfizer, Albert Boula, op hetzelfde moment 62% van zijn aandelen in het bedrijf. Hij werd zo in één keer bijna 5 miljoen euro rijker dankzij een mededeling die zijn eigen persdienst de wereld in stuurde.

Hoe goed werkt het vaccin echt?

Men zou denken dat een effectiviteit van 90% zou betekenen dat, indien 100 mensen gevaccineerd worden, 90 daarvan immuun zijn voor het virus. Dat cijfer is zeker spectaculair. Tot nu toe werd er gehoopt op minstens 50% effectiviteit. Maar de vraag is wat effectiviteit hier precies betekent. En vooral: wat zijn deze studieresultaten van Pfizer waard?

Daar wringt het schoentje: alles wat we tot nu toe weten staat in het persbericht van het bedrijf zelf. Experten reageerden “de resultaten zelf niet gezien te hebben, maar zich te moeten baseren op een persbericht van het bedrijf.” Alle voorspellingen, hoop en nieuwe investeringen in dit vaccin; zijn dus gebaseerd op wat Pfizer ons zelf vertelt. Want de resultaten van hun onderzoek publiek bekend maken, daar wacht het bedrijf voorlopig mee.

Wat we wel weten is dat de studies die de doelmatigheid van de Covid-vaccins onderzoeken, niet bedoeld zijn om te bepalen of iemand al dan niet immuun is tegen het virus. Een vaccin wordt reeds als effectief beschouwd als het beschermt tegen milde symptomen van Covid-19. Dat betekent dus niet noodzakelijk dat het mensen beschermt tegen besmetting, tegen zware ziekte of tegen overlijden.1

In principe zou het kunnen dat het vaccin enkel beschermt tegen milde symptomen maar dat het de 10% van de mensen met de zwaarste symptomen niet beschermt. We weten ook niet hoe lang het vaccin werkzaam zal zijn na de eerste dosissen. Hebben we na enkele maanden of een jaar nieuwe dosissen nodig? En hoeveel zullen er beschikbaar zijn? Zonder gegevens over de leeftijdsverdeling weten we niet of het ook ouderen beschermt. Stel dat het enkel effectief is bij jongere mensen, dan is de werking natuurlijk veel beperkter.

Hoeveel kost het vaccin straks?

"We weten dat dit 0% doeltreffendheid betekent voor wie zich het vaccin niet kan veroorloven of er geen toegang tot heeft," reageerde Oxfam International op Twitter. Pfizer kondigde zelf een prijs aan van 33 euro, waarvan minstens twee dosissen nodig zouden zijn. Dat is heel wat geld, als je hele populaties moet gaan vaccineren. Dat is een heel stuk meer dan de 2 euro per vaccin die in juni door AstraZeneca beloofd werd.

De EU, de Verenigde Staten, Japan en Groot Brittannië hebben trouwens al bijna de hele productiecapaciteit van Pfizer gereserveerd. Dat betekent dus dat de overgrote meerderheid van de wereldbevolking zelfs niet van dit vaccin kan dromen.

Die prijs roept ook vragen op omdat BioNTech, dat het vaccin ontwikkelde en met Pfizer in zee ging, 375 miljoen euro steun kreeg van de Duitse overheid voor de ontwikkeling en productie van het vaccin. Als het vaccin mede dankzij overheidsgeld ontwikkeld wordt, waarom worden er dan geen voorwaarden aan gekoppeld in plaats van eerst met belastinggeld te betalen voor onderzoek, ontwikkeling en/of productie om er daarna – opnieuw met belastinggeld – veel te hoge prijzen voor te moeten betalen? Pfizer haalt nu al miljarden overheidsgeld binnen voor dosissen die nog geproduceerd moeten worden van een vaccin dat zelfs nog niet is goedgekeurd en waarvan studieresultaten enkel bekend zijn via een persbericht van het bedrijf zelf. Alle lasten voor de samenleving, alle lusten voor Big Pharma, zo lijkt het wel.

Geef gezondheid voorrang op winstbejag

Dat kan anders. Zo kan men bij publieke financiering van onderzoek en ontwikkeling eisen dat het eindproduct ook publiek eigendom wordt. Dat betekent niet alleen dat de overheid de prijs kan bepalen, maar ook dat meer dan één bedrijf het vaccin mag produceren. Zo verhoog je dus ook de hoeveelheid beschikbare vaccins. Dat is 100% winst voor de maatschappij.

Om te garanderen dat de maatschappij niet opdraait voor het winstbejag van Big Pharma, vraagt de PVDA volledige transparantie van Pfizer inzake onderzoeksresultaten én de omvang en oorsprong van de geïnvesteerde fondsen. De Europese Commissie moet ook onmiddellijk het contract dat ze sloot met Pfizer openbaar maken. Gezien het vaccin deels met publiek geld ontwikkeld werd, eist de PVDA ook dat indien nodig voor de beschikbaarheid en de toegankelijkheid van het vaccin, de brevetten en de technologie gedeeld worden.