Hoe Big Farma minder dan 1% belastingen betaalt (en toch buitensporige geneesmiddelenprijzen factureert)
"Een fiscaal gunstregime op maat van Big Farma zorgt ervoor dat bedrijven als Janssen Pharmaceutica en GlaxoSmithKline Biologicals (GSK) in ons land minder dan 1 % belastingen betalen. Alleen al voor beide bedrijven liep de overheid vorig jaar 487 miljoen euro mis", stelt PVDA-volksvertegenwoordigster Sofie Merckx op basis van een onderzoek van de linkse partij. "Tijdens alle stappen van het onderzoek en de ontwikkeling van geneesmiddelen geniet de farma-industrie van overheidssteun. Reden te meer dus om dringend paal en perk te stellen aan de buitensporige geneesmiddelenprijzen die zij blijven opleggen".
In de Top-50 fiscale kortingen die de PVDA jaarlijks opstelt, prijkten ook een aantal farmaceutische bedrijven. De linkse partij nam daarom de fiscale maatregelen waar deze bedrijven van genieten onder de loep. "We stootten op een opeenstapeling van cadeaus en steunmaatregelen op maat van Big Farma, hetgeen het Federaal Planbureau er recent nog toe bracht ons land uit te roepen tot het meest genereuze OESO-land op het vlak van publieke steun voor onderzoek en ontwikkeling van geneesmiddelen, zonder echter overtuigende resultaten te kunnen voorleggen”, aldus Sofie Merckx.
De meest in het oog springende fiscale niche is de zogenaamde ‘octrooiaftrek’, waardoor 80% van de inkomsten die een farmabedrijf uit octrooien haalt, vrijgesteld zijn van belastingen. “Enkel en alleen voor de bedrijven Janssen Pharmaceutica en GSK, liep de federale schatkist vorige jaar door deze gunstmaatregel 487 miljoen euro aan inkomsten mis. En de maatregel kost niet alleen pakken geld, het blijkt haar doel ook volledig voorbij te schieten: het zorgt er helemaal niet voor dat bedrijven zélf in onderzoek en ontwikkeling van geneesmiddelen investeren. In tegendeel: ze investeren verhoudingsgewijs steeds minder”, stelt Sofie Merckx de fiscale niche aan de kaak. “Het was trouwens Big Farma zelf die de pen mee vasthield bij het schrijven van de wet die de octrooiaftrek in 2007 in het leven riep. De wet werd opgesteld door advocatenkantoor Linkslators, dat daarvoor werd betaald door niemand minder dan GSK, vandaag een van de twee belangrijkste begunstigden van de wet.”
Uit de studie van de PVDA blijkt hoe Big Farma verschillende keren langs de publieke kassa passeert. “De farmaceutische bedrijven genieten van publieke steun tijdens werkelijk alle stappen van het onderzoek en de ontwikkeling van geneesmiddelen: dankzij de fiscale vrijstelling van de winsten die ze genereren, maar ook via een hele reeks directe en indirecte steunmaatregelen. En op het einde van de rit factureren deze subsidieslurpers ook nog eens buitensporige prijzen die onze ziekteverzekering sterk onder druk zetten.”, stelt Sofie Merckx.
De PVDA eist dat het fiscaal gunstregime fundamenteel herzien wordt, en dat een einde gemaakt wordt aan deze vorm van fiscale concurrentie. De linkse partij vraagt ook dat minister van Volksgezondheid Maggie De Block onmiddellijk maatregelen neemt om de torenhoge geneesmiddelenprijzen te kraken. “Dat kan door dwanglicenties toe te passen, waarmee het monopolie van een bedrijf op een geneesmiddel doorbroken kan worden als het buitensporige prijzen vraagt die helemaal niet in verhouding staan tot de reële productiekosten. Met onze studie zetten we deze eis nog maar eens kracht bij”.
“Uit onze studie blijkt hoe een groeiend deel van de lasten voor de ontwikkeling van geneesmiddelen voor rekening van de gemeenschap is, maar hoe de lusten integraal naar Big Farma gaan. We kunnen dit niet langer aanvaarden”, besluit Sofie Merckx. “Voor ons moet de ontwikkeling van geneesmiddelen maar ook de vruchten ervan in publieke handen zijn. Dat is een van de toekomstscenario’s die het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg in 2016 al uittekende, maar het voorstel viel toen op een koude steen. Wij willen dit scenario opnieuw op de agenda zetten”.