Na Ryanair halen werknemers ook bij Aviapartner slag thuis

Vakbonden halen slag thuis

De inhoud van het akkoord is niet niets. Alle diensten krijgen versterking. Er komen in totaal 45 mensen extra in dienst, 20 interims krijgen een vast contract, alle werknemers een eenmalige bonus van 250 euro bruto en de directie verbindt zich ertoe om 3,2 miljoen euro te investeren in nieuw materiaal. Na de stakingen bij Lidl, Ivago en Ryanair eerder dit jaar trokken ook de werknemers van Aviapartner aan de noodrem en dwongen ze een akkoord én respect af.

Niet meer maar minder concurrentie nodig

“De politiek kan hier ingrijpen”, zegt Luk De Wilde, luchtvaartspecialist in De Morgen. Dat is juist, maar helaas blonk die politiek uit in afwezigheid. En de oplossing die deze luchtvaartspecialist voorstelt, is zeker niet de goede. Hij wil een extra concurrent voor Aviapartner en Swissport op de tarmac loslaten. Dat gaat de arbeidsomstandigheden van de werknemers, de oorzaak van de staking, niet verbeteren, integendeel. De luchthavensector is al zeer concurrentieel. In Zaventem proberen Aviapartner en Swissport elkaar klanten – in dit geval luchtvaartmaatschappijen – af te snoepen. Dat doen ze door altijd maar lagere prijzen te bieden. En dat gebeurt door steeds meer te besparen op personeel en materiaal. Een extra concurrent zal die vicieuze cirkel alleen maar versterken.

De arbeiders en bedienden van Aviapartner hebben met de staking precies duidelijk gemaakt dat ze de neerwaartse druk niet langer accepteren. Net zoals in Nederland, waar de werknemers van verschillende bagagebedrijven samen wekenlang staakten voor één cao met dezelfde loon- en arbeidsvoorwaarden voor alle bedrijven. Ze willen niet langer een moordende concurrentiestrijd waarvan zij het slachtoffer van zijn.

Idee van luchthavenstatuut wint terrein

Een voorbeeld van een echte oplossing hebben we in België al: alle dokwerkers hebben in België eenzelfde “havenstatuut”, vastgelegd in de wet-Major. Op dezelfde manier zou iedereen op de luchthaven een “luchthavenstatuut” moeten krijgen met voor iedereen dezelfde loon- arbeidsvoorwaarden. Alleen zo’n aanpak garandeert dat de concurrentiestrijd niet op de rug van de werknemers wordt gevoerd.

Een  luchthavenstatuut legt de rechten en arbeidsvoorwaarden vast voor alle werknemers op de luchthaven. Zoals het recht op een vast, voltijds contract na zes maanden, tegen het misbruik van interims en andere nepcontracten. Zoals de premies en een correcte functieclassificatie. Of nog het recht op vaste uurroosters om de hyperflexibiliteit van de jaarflexibiliteit af te remmen, en regels over het aantal laders en lossers per type vliegtuig.

Een luchthavenstatuut zorgt ook voor jobzekerheid. Want nu komen er, telkens wanneer een luchtvaartmaatschappij van bagage-afhandelaar wisselt, jobs in gevaar. Daarom moet het luchthavenstatuut – zoals het havenstatuut – vasthangen aan de luchthavenuitbater en niet aan het bedrijf dat het contract binnenhaalt. Alleen zo is er onafhankelijke controle mogelijk. De overheid is voor 25% aandeelhouder van de luchthaven en kan dus ook via deze weg haar verantwoordelijkheid op zich nemen. Kortom, een luchthavenstatuut is goed voor de veiligheid, voor werkbaar werk en voor de dienstverlening aan de reizigers.

Stakingsrecht onmisbaar als verweer tegen sociale dumping

Laurent Levaux, de voorzitter van de raad van de bestuur van Aviapartner, wil spontane stakingen op de luchthaven laten verbieden. Dat zei hij in Terzake, nota bene de dag dat het akkoord werd afgedwongen. Pure provocatie. Het is net dankzij het stakingsrecht dat de werknemers het signaal konden geven dat voor hen “de maat vol” was. Nadat ze eerder al talloze andere signalen hadden gegeven. En nadat tal van beloftes niet waren nagekomen. Beloftes die de directie deed na een vorige staking in januari. Zonder het stakingsrecht zou er vandaag nog altijd geen oplossing zijn voor de onwerkbare situatie van de duizenden werknemers van de luchthaven. Zonder stakingsrecht geen rechtvaardigheid en geen sociale vooruitgang.

Maar dat is precies waar de werkgevers op aansturen. Als het stakingsrecht wordt ingeperkt en de werknemers zich niet meer kunnen verweren, hebben de werkgevers de weg vrij om steeds slechtere loon- en arbeidsvoorwaarden op te leggen en alle sociale regels naast zich neer te leggen, onder het mom van de concurrentie. Het is die logica die ook 100 jaar geleden werd gebruikt om kinderen in de mijnen te laten werken. De rechten en verworvenheden zoals betaalde vakantie zijn er alleen gekomen omdat werknemers en vakbonden zich verzetten tegen de logica van de Levaux’s van die tijd.

Nooit zoveel eenheid en solidariteit

“Ik werk hier 10 jaar, maar nooit heb ik zoveel vastberadenheid gezien, nooit zoveel solidariteit tussen de afdelingen, tussen de arbeiders en bedienden, tussen de vakbonden en zelfs van reizigers”, zegt een arbeider van de cargoafdeling. De werknemers van Aviapartner komen uit Vlaanderen, Brussel en Wallonië, ze hebben heel diverse achtergronden, maar hun eenheid was heel groot. Bij de onderhandelingen hebben de vakbonden van in het begin gesteld dat er alleen een akkoord zou zijn als er een akkoord voor iedereen was. Want al te vaak past de directie een strategie van verdeel-en-heers toe. Ze doen één afdeling of één werknemersgroep een paar toegevingen om de eenheid en de staking te breken.

Bij de staking van Aviapartner was er bovendien niet alleen solidariteit binnen het eigen bedrijf, maar ook van andere bedrijven op de luchthaven en zelfs daarbuiten. Er liepen solidariteitsboodschappen binnen vanuit Wallonië en de haven van Antwerpen. Die solidariteit kende dinsdag een hoogtepunt met de actie van 400 mensen in de vertrekhal. De woordvoerders van de vakbonden beloofden de werknemers “tot de overwinning  te zullen steunen”.