België moet en kan de Europese begrotingsregels nog blokkeren
Minstens 27 miljard besparen. Dat staat België te wachten als de nieuwe Europese begrotingsregels goedgekeurd worden. Een atoombom op onze begroting, zo noemden experten het. Terecht.
Door Peter Mertens, algemeen secretaris van de PVDA, en Marc Botenga, Europees volksvertegenwoordiger van de PVDA
De nieuwe regels zijn strenger dan voorheen. Naast een vermindering van de staatsschuld tot 60% en van het begrotingstekort tot 3% van het bruto binnenlands product, leggen de nieuwe regels voor België een traject op naar een structureel deficit van 1,5%. Sancties gaan effectief bijten. De focus komt te liggen op een uitgavenplafond. Dat ondermijnt de mogelijkheid om nieuwe uitdagingen, zoals de vergrijzing, effectief en sociaal aan te pakken.
De voorgestelde hervormingen gaan van het nog verder optrekken van de pensioenleeftijd tot het aanpakken van de automatische loonindexering. Broodnodige investeringen voor publieke dienstverlening, van ziekenhuizen tot gemeentelijke zwembaden, worden onmogelijk gemaakt. Dat investeringen die kaderen in de prioriteiten van de Europese Commissie op meer flexibiliteit kunnen rekenen, verandert daar niets aan. Die gaan veelal om steunmaatregelen voor het grootbedrijf, in de hoop deze of gene investering aan te trekken. En de massale verhoging van militaire uitgaven zal de situatie nog verergeren.
Zo keldert de “return on society” van publieke uitgaven. Dat werkt recessie in de hand. De toepassing van de besparingsregels verstikte de Portugese en Griekse economieën. Ook in gidsland Duitsland had het “Schwarze Null” beleid rampzalige gevolgen. Van de gezondheidszorg tot de spoorwegen, de Duitse infrastructuur ligt op apegapen. Zo bespaar je jezelf de dieperik in.
De dirigent van dit Europees drama? De Belgische regering. Als voorzitter van de Raad organiseerde en coördineerde Vivaldi de onderhandelingen. Nachtelijke vergaderingen om toch maar snel tot een akkoord te komen. Een Europees keurslijf voor de komende federale en regionale regeringen nog snel snel voor de verkiezingen doordrukken. Democratisch kun je dat bezwaarlijk noemen. Vreemd ook, dat enthousiasme van de Belgische regering. Niet alleen is België bij de zwaarst getroffen landen, maar Franstalige en Vlaamse socialisten en groenen, vier van de zeven regeringspartijen, beweren tegen de nieuwe regels te zijn. In de coulissen was er blijkbaar toch niet zo veel verzet. Het type politiek waar de gewone mens niet goed van wordt.
Het kan anders. Werk eerst op inkomsten. Waar blijft die Europese financiële transactietaks die de Europese Commissie in 2019 nogmaals beloofde? En wat met de faire belasting van grote digitale multinationals als Google of Amazon? En moeten we nu echt blijven toekijken hoe het Europese grootbedrijf overwinsten overmaakt aan aandeelhouders, in plaats van dat geld richting openbare investeringen te keren? Een miljonairsbelasting kan zowel Belgisch als Europees belangrijke inkomsten creëren.
Een rechtvaardig belastingbeleid is maar een deel van het antwoord. De gemeenschappelijke Europese obligaties van het herstelplan NextGeneration EU tonen nog een andere weg. In plaats van dat herstelplan te koppelen aan asociale hervormingen, kun je gemeenschappelijke Europese leningen gebruiken om massaal publiek te investeren. Dat brengt op. Een spiraal naar boven. Door te breken met het zelfvernietigende beleid van de Europese Centrale Bank, dat de Europese economie met systematische renteverhogingen verstikt, zorg je voor interessantere voorwaarden.
Het gaat erom een heel andere richting te kiezen. Weg van het neoliberale Europa. Dit begrotingsakkoord moet en kan nog gestopt worden. Op 21 februari komt het voor het Comité van Permanente Vertegenwoordigers. Van 22 tot 24 februari is er een informele top van Europese ministers van Financiën. Het deel met betrekking tot de sancties, de “correctieve arm” in het jargon, moet met unanimiteit worden goedgekeurd. Als dat deel valt, wankelt het hele akkoord. België beschikt hierdoor over een veto en kan het akkoord dus nog tegenhouden. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez kon blijkbaar op zijn eentje de federale belastinghervorming torpederen. Hier en nu staat het hele Europese sociale beleid van de komende jaren op het spel. Laat de progressieve regeringspartijen wakker worden en eindelijk wegen.
