De voedselprijzen swingen de pan uit. Een winkelkar in de supermarkt is het voorbije jaar 14,7% duurder geworden. Voor de gezinnen wordt voeding een steeds grotere kost. Nooit eerder schoven zoveel mensen – ook steeds meer werkende mensen – aan bij de voedselbanken en in sociale restaurants.
De tijd dringt. We vragen om nu onmiddellijk de btw op alle voedingsproducten te verlagen van 6% naar 0% om de rekening te verlichten. De regering kan die maatregel onmiddellijk nemen. Voor elke winkelkar van 200 euro betekent dat een besparing van 12 euro. Dat is bijna de helft van de prijsstijging van het voorbije jaar.
Natuurlijk blijven we verder ook pleiten voor structurele maatregelen. Met de PVDA pleiten we al maanden voor een blokkering van de prijzen en willen we dat er iets gedaan wordt aan de overwinsten van de giganten van de agro-industrie. Ook consumentenvereniging Testaankoop vraagt krachtige maatregelen.
1. 0%, is dat mogelijk?
Ja. Andere Europese landen, zoals Spanje, hebben op 1 januari 2023 hun btw verlaagd naar 0% voor alle basisvoeding, zoals brood, melk, kaas, fruit, groenten en granen. Andere voedingsmiddelen zoals olie en pasta zijn verlaagd van een btw-tarief van 10% naar 5%.
Minister van Financiën Van Peteghem overwoog een btw-verlaging, maar alleen op groenten en fruit.
2. De kostprijs? Minder dan 2 miljard
De afschaffing van de btw op alle voedingsmiddelen (onderworpen aan 6% btw) en niet-alcoholische dranken zou 1,977 miljard euro kosten.12
3. Hoe betalen we dat? Door een einde te maken aan fiscale vrijstelling van de meerwaarden op aandelen
Sinds de inwerkingtreding van de wet van 23 oktober 1991 zijn de meerwaarden van vennootschappen op hun aandelen niet langer belastbaar. De meerwaarde is de gerealiseerde winst wanneer de verkoopprijs van de aandelen hoger ligt dan hun aankoopprijs.3
Als dus bedrijven die in handen zijn van superrijken vandaag aandelen verkopen en een meerwaarde boeken, betalen ze 0 euro belasting. Een miljardairsfamilie kan zo een vermogenswinst van een kwart miljard euro maken zonder te werken en zonder een euro belasting te betalen.
Dus elke keer dat wij met ons winkelkarretje aan de kassa passeren, betalen we btw, maar deze miljardairs, die honderden miljoenen aan meerwaarde opstrijken, betalen helemaal niets.
Het is een vrij uniek fiscaal achterpoortje in Europa.4 Zelfs bij onze buren in Luxemburg worden aanzienlijke meerwaarden op aandelenbeleggingen belast tegen ongeveer 20%. Het is dan ook niet verrassend dat in België, volgens een studie van de OESO5 het verschil tussen belastingen op inkomen uit arbeid en meerwaarden het grootste is van de zogenaamde geïndustrialiseerde landen.
grafiek: Verschil in effectief belastingtarief tussen lonen en meerwaarden op kapitaal