Hoe de jongeren opstaan tegen Arizona
Jongeren waren altijd al een drijvende kracht van verandering. Ook tijdens de grote vakbondsbetoging van 14 oktober was dat zo.
door Kübra Yiğitoğlu
artikel verschenen in het magazine Solidair
Van bij het begin van de geschiedenis van de Belgische arbeidersbeweging waren veel jongeren betrokken bij de oprichting van vakbonden, de organisatie van stakingen, enz. Later, tijdens de Tweede Wereldoorlog, namen ze deel aan het verzet. De PVDA zelf werd opgericht door jonge studenten in de nasleep van mei ‘68. Of het nu gaat om het klimaat, Palestina of betere arbeidsvoorwaarden, jongeren waren vaak bij de eersten die als alles stilgevallen leek nee zeiden en de straat op gingen.
Met een regering die jongeren geen toekomstperspectief biedt, sluiten steeds meer jongeren zich aan bij PVDA-jongerengroepen. Het was iets nieuw op het Eenheidscongres van 2021, na de vaststelling dat te weinig jonge werkmensen hun weg naar de PVDA vonden. Sindsdien werden in het hele land groepen opgericht, waaronder acht in Henegouwen. Daar ontdekken jongeren dat politiek draait om luisteren, debatteren, bouwen en samen actie ondernemen. We bekijken de Henegouwse ervaring door de ogen van enkele jonge kameraden.
Actie ondernemen rond jongerenkwesties
Al snel drong een probleem zich op. Jonge werkers hebben hun eigen specifieke zorgen. Emma getuigt: "Wanneer regeringen gevormd werden, viel het ons op dat jongeren niet met dezelfde problemen te maken hadden als anderen. Daarom vroegen we wat hen interesseerde. Precaire contracten, onbetaalbare huur, kosten voor het openbaar vervoer, oorlogsdreiging, enzovoort. Keuze genoeg!"
Een lokale groep kan onmogelijk al die zaken aanpakken. Ze moesten uitzoeken wat de belangrijkste strijdpunten waren. Sinds de verkiezingen in oktober 2024 hebben de jongerengroepen echt niet de tijd om zich te vervelen. Met onder meer de campagne tegen de prijsstijging van het openbaar vervoer in Wallonië, de strijd voor Gaza en de acties voor stabiele contracten. Om van de betoging op 14 oktober een succes te maken, moesten meerdere stappen worden gezet.
Stap 1: welke eisen?
Na hun sterke deelname aan de laatste betogingen en stakingen tegen Arizona, richtten de jongerengroepen hun vizier op 14 oktober en de grote vakbondsbetoging. De eerste stap was een eis naar voor brengen die iedereen kon verenigen. Nicolas, uitzendkracht in een winkel: "Vóór de zomer lanceerden we een grote bevraging. Wat hebben jongeren vandaag echt nodig? We spraken jongeren aan tijdens de betoging in Brussel op 25 juni, later ook onze vrienden en collega's." De enquête leverde honderden getuigenissen op.
Op ManiFiesta kwamen we samen in de tent van Henegouwen om onze resultaten voor te stellen. Jongeren willen stabiele en fatsoenlijke banen, een fatsoenlijk pensioen en vrede. We zagen ook welke overheidsmaatregelen het meeste woede wekken: de flexibilisering van de arbeidsmarkt (flexi-jobs, levenslang tijdelijk werk, ...), de aanvallen op de lonen (inperking nacht- en weekendtoeslagen, loonbevriezing, ...) en de diefstal van onze pensioenen en uitkeringen. Abdel: "Vanaf toen was het ons helemaal duidelijk. We mobiliseerden op 14 oktober in de eerste plaats om de regering te beletten haar maatregelen tegen jonge werknemers door te voeren, maar ook om stabiele banen te eisen. Onze kameraden stonden te popelen om samen met ons de strijd aan te gaan.”
Stap 2: de betoging voorbereiden
Na ManiFiesta luidde de vraag: "Hoe kunnen we nu de betoging voorbereiden?"
1) Ons netwerk overtuigen om in gang te schieten
"Het was in het begin niet makkelijk om mijn collega's zover te krijgen dat ze op 14 oktober wilden staken", vertelt Eline. "Ik had dat nog nooit gedaan. Tijdens de groepsbijeenkomst vroeg ik hoe ik dat moest aanpakken. Hoe reageren op degenen die bang waren of opperden dat het zinloos was? Mijn kameraden hebben me echt geholpen."
Een jonge kassierster geeft aan dat voor haar het belangrijkste was dat ze de maatregelen goed begreep, zodat ze die kon uitleggen. Ze zegt ook nog: "Eerst dacht ik dat alles al gestemd was. Toen ik snapte dat dat niet het geval was, ging ik terug naar mijn vriendinnen om het uit te leggen. En zo kregen ze ook zin om te komen."
In Charleroi organiseerden de groepen een "jongerenforum". Lara vertelt: "We nodigden onze leden en contacten uit voor een uiteenzetting over de maatregelen. We vroegen ook aan twee jonge vakbondsafgevaardigden om te komen. Wat een goed initiatief was dat! Velen wisten niet veel over vakbonden, dus was het een geweldige kans om bij te leren!”
In La Louvière ging het jongerenteam naar een fabriekspoort. Een jongere getuigt: "Om 5 uur 's ochtends uit je nest komen, viel tegen. Maar ik wilde erheen. Het zijn de werkers die de maatschappij laten draaien. We verdeelden een folder en nodigden de mensen uit om op 14 oktober met ons mee te gaan. Er waren veel enthousiaste reacties."
2) De grote dag voorbereiden
In Bergen organiseerden Apolline en Yann een workshop borden maken. "Als we op 14 oktober met veel volk in Brussel wilden zijn, was dat toch om Bouchez en De Wever een boodschap te sturen. We wilden absoluut bijeenkomen om slogans te bespreken en onze bordjes te maken. De boodschap was duidelijk: de jeugd laat niet met zich sollen!" In Charleroi besloten de groepen ook samen te vertrekken met de Fédération des étudiants francophones (FEF), de jongerenvakbonden en de politieke partijen.
Stap 3: debriefing van de betoging
Tijdens de betoging liepen de jongeren voorop. De 140.000 deelnemers stuurden een duidelijke boodschap naar deze regering van sociale afbraak. “Natuurlijk is de missie van onze groepen nog niet volbracht. We moeten nu de tijd nemen om de nieuwkomers te verwelkomen", legt een verantwoordelijke uit. "Tijdens heel dit gebeuren ontmoetten we nieuwe jongeren. Zowel toen we naar de markt trokken als in de betoging, of tijdens onze activiteiten om borden te maken. We willen deze jongeren terugzien en hen uitnodigen om bij ons team te komen. Morgen willen we met nog méér zijn voor de rest van het gevecht.”
Een jongere uit Doornik kijkt uit naar de volgende bijeenkomst: "Ik kijk ernaar uit om de betoging met mijn kameraden te debriefen. En natuurlijk om het vervolg te bespreken. Ik ben benieuwd hoe de regering zal reageren." De mobilisatie op 14 oktober was nog maar een eerste stap. De vakbondsleiders kondigden een vervolg aan. Jongeren weten dat er nog meer gevechten op komst zijn. Ze verwerpen het geweld van het kapitalisme en zullen blijven vechten voor een rechtvaardiger systeem.
PVDA-jongerengroepen - uittreksel uit het Eenheidscongres
"Wij bouwen basisgroepen op in de wereld van de arbeid en in de wijken, te midden van de diversiteit van de werkende klasse op het vlak van gender, afkomst, leeftijd, enzovoort. Dit is zo belangrijk omdat we de eenheid van de hele klasse nastreven. Maar voor jongeren is het niet altijd gemakkelijk hun plaats te vinden in een basisgroep. (…) Normaal gezien organiseren wij geen basisgroepen op basis van leeftijd, afkomst of geslacht. Met dit congres willen we daar voor de komende periode tijdelijk één uitzondering op maken: de mogelijkheid om in de komende periode basisgroepen voor jongeren op te richten."
"Het is een van de hoofddoelen van het Eenheidscongres om de partij te verjongen, om niet alleen de partij van de werkende klasse te worden, maar ook de partij van de jongeren. Het opzetten - voor een tijdelijke periode - van basisgroepen voor jongeren is een van de maatregelen om dit doel te bereiken. Zo konden we in de afgelopen 4 jaar in het hele land ongeveer dertig jongerengroepen oprichten, die hebben geholpen om nieuwe jongeren aan te trekken en de partij nieuw leven in te blazen."
