Indexdiefstal: waarom het plan van de regering discriminerend en onwettig is
In haar begrotingsakkoord wil de regering-De Wever–Rousseau vanaf 2026 de automatische indexering van de lonen plafonneren op 4.000 euro bruto per maand. Voor onze volksvertegenwoordiger Peter Mertens is deze maatregel niet alleen een indexdiefstal, ze creëert ook een directe discriminatie tussen werknemers… en schendt de Grondwet.
Tijdens de begrotingsdebatten in de Kamer legde Peter Mertens bloot hoe het indexplafond dat de regering wil invoeren, leidt tot discriminatie tussen werknemers. Door dit plafond zullen mensen die hetzelfde werk doen niet langer hetzelfde uurloon ontvangen. Volgens Peter Mertens is die discriminatie in strijd met artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Tot nu toe kon niemand in de meerderheid daar een sluitend antwoord op geven.
Het indexplafond van de regering-De Wever-Rousseau is niet alleen diefstal, maar ook structureel discriminerend.
Algemeen secretaris PVDA en volksvertegenwoordiger in de Kamer
Peter Mertens illustreerde dat vanmiddag in de Kamer met een concreet voorbeeld:
- Daniel werkt voltijds en verdient 4.500 euro bruto. De 500 euro boven 4.000 euro bruto worden niet geïndexeerd.
- Philippe doet hetzelfde werk als Daniel, maar werkt deeltijds en verdient 3.700 euro bruto.
Optie 1: als Philippe volledig geïndexeerd wordt en Daniel niet, dan krijgt Philippe uiteindelijk een hoger uurtarief voor exact hetzelfde werk. Dat is discriminatie. De regering creëert zo een juridisch probleem dat moeilijk stand kan houden.
Optie 2: om die discriminatie te vermijden, zou het plafond voor deeltijds werkenden pro rata toegepast moeten worden, op basis van hun hypothetisch voltijds loon. Daarmee vermijd je misschien één ongelijkheid, maar je introduceert een nieuwe. Dan krijg je situaties waarin twee werknemers die allebei minder dan 4.000 euro verdienen toch verschillend behandeld worden: de ene wordt in zijn indexering geplafonneerd, de andere niet.
Geen antwoord van de regering
Tijdens de debatten moesten de meerderheidspartijen het antwoord hierop voorlopig schuldig blijven. Axel Ronse, fractievoorzitter van N-VA, zei vaag dat hij ertegen was om ook de indexering te blokkeren voor mensen onder de 4.000 euro (Philippe in ons voorbeeld) - maar vooral werd duidelijk dat hij niet echt kon antwoorden of de vraag niet goed begrepen had. Het debat is dus verre van gesloten.
Peter Mertens stelde de hele ingreep op de loon-index scherp aan de kaak: “Ze beloofden om niet aan de index te raken. Ze doen het toch en vinden hiervoor een heel nieuwe maatregel uit: een indexdiefstal voor mensen die 4.000 euro bruto verdienen. Dat durven ze dan ‘de sterkste schouders’ noemen. Het gaat om de ruggengraat van onze industrie: zij die in ploegen werken, wat anciënniteit of wat premies hebben. En ze doen het dus met een maatregel die erg problematisch is op juridisch vlak. Wij zullen dit aankaarten en druk blijven zetten zodat de index volledig gevrijwaard blijft.”
