Vlaanderen engageerde zich in 2009 met het Pact 2020 voor een halvering van het aantal vroegtijdige schoolverlaters tegen 2020. “Na een eerste voorzichtige daling, zien we het aantal vroegtijdige schoolverlaters sinds het aantreden van de huidige regeringsploeg echter terug oplopen”, zegt Kim De Witte, Vlaams parlementslid voor de PVDA. “In het schooljaar 2009-2010 verliet 12 procent het secundair onderwijs zonder diploma. In het schooljaar 2018-2019 was dat 12,1 procent. Geen sprake dus van een halvering, wel een enorme verspilling van talent.”
In een aantal Vlaamse centrumsteden zien we een verontrustende stijging. In Antwerpen stijgen de cijfers van 20,6 procent vroegtijdige schoolverlaters in 2014-15 naar 22,3 procent in 2018-19. In Gent van 14,9 naar 19,1 procent, in Sint-Niklaas verdubbelde het aantal zelfs van 9,9 procent naar 18,5 procent. Ook Genk zag een stijging van 12,2 procent naar 17,5 procent.
“Het baart ons veel zorgen dat een jongere uit een kansarm gezin vijf keer meer kans heeft om de school zonder diploma te verlaten dan een jongere uit een kansrijk gezin”, vervolgt De Witte. Concreet gaat het om 26,5 procent van de leerlingen met drie of vier kansarmoede-indicatoren (OKI) die de school verlaten zonder diploma, tegenover 4,9 procent van de leerlingen zonder OKI-indicatoren.
“Het wordt tijd dat minister Weyts (N-VA) structureel beleid voert tegen schooluitval en schoolmoeheid om de stijgende trend te keren”, zegt De Witte. “Dat kan door te investeren in maatregelen om leerkrachten te versterken en te begeleiden, door klassen te verkleinen, brugfiguren en buddies in te schakelen. Het bijwerken van leerlingen in de klas is cruciaal, zodat ouders niet toegewezen zijn op dure private bijlessen.”
Prof. Kristof De Witte waarschuwde op 12 maart nog in het Vlaams parlement dat de coronacrisis de vroege selectie, het watervaleffect en daarmee de schooluitval zal vergroten. “Laat ons toch niet wachten tot die cijfers volgend jaar bekend worden, maar nú maatregelen nemen”, zegt De Witte. “Minister Weyts trekt amper 20 miljoen euro uit voor het wegwerken van de leerachterstand. Een peulschil met de 8,5 miljard euro die bijvoorbeeld Nederland investeert. Er zijn dringende maatregelen nodig om te verzekeren dat elke leerling mee kan op school.”
Cijfers geraadpleegd via Dataloep (Onderwijs Vlaanderen)
Grafiek 1: Evolutie percentage vroegtijdige schoolverlaters SJ 2009-10 tem 2018-19