Defensiebudget 2025: 4,5 miljard euro zonder enige democratische controle?
De federale regering heeft in het Defensiebudget 2025 een bijzonder verontrustende post opgenomen: 4,582 miljard euro als “provisioneel krediet Defensie”.
Met andere woorden: bijna 4,6 miljard euro is nog niet toegewezen aan specifieke uitgavenposten. Straffer nog: deze middelen kunnen worden verdeeld zonder enig parlementair debat, via een eenvoudig koninklijk besluit. Dat betekent dat de regering er vrij over kan beschikken, en elke democratische controle kan omzeilen.
Een ongezien gebrek aan democratische controle
In tegenstelling tot het dossier rond de pantservoertuigen — dat al werd gekenmerkt door een zorgwekkend gebrek aan transparantie — betreft deze lijn in de begroting een reeks van diverse aankopen waarvan niets bekend is: hoe nuttig ze werkelijk zijn, hoeveel ze kosten, waar ze vandaan komen, waar ze naartoe gaan... Het gaat om een ongeziene blanco cheque in de begroting, op een moment waarop geopolitieke spanningen als voorwendsel dienen voor een militaire opbodpolitiek.
“Dit is uiterst ernstig. Het gaat niet langer om een eenmalige aankoop, maar om een mechanisme om elke parlementaire controle en publiek debat te ontwijken”, zegt Sofie Merckx, Kamerfractieleidster van de PVDA.
Dit provisioneel krediet roept twee fundamentele vragen op:
1/ De roekeloze stijging van militaire uitgaven: Dit budget zou het begin kunnen vormen van een reeks opeenvolgende verhogingen, doorgevoerd zonder echt debat. Kritische stemmen klinken zelfs binnen de meerderheid, zoals die van Willy Claes (Vooruit), die zijn bezorgdheid uitte over deze evolutie.
2/ Het ontwijken van het democratisch debat over specifieke uitgaven: De regering zou eenzijdig kunnen beslissen over gevoelige aankopen — zoals nieuwe F-35’s — zonder daar verantwoording over af te leggen. Zelfs Sammy Mahdi (CD&V), nochtans lid van de meerderheid, wijst een dergelijk gebrek aan debat af.
Een duidelijke eis: transparantie en controle
“De verdeeldheid binnen de meerderheid toont aan dat deze begroting geen draagvlak heeft”, zegt Sofie Merckx. “Wij hebben één duidelijke eis: dat er een publiek debat komt over dit provisioneel krediet onderwerp, én een stemming in het parlement, en dat elke uitgave gemotiveerd, gekaderd en gecontroleerd wordt.”
“De democratie is geen obstakel voor veiligheid, ze is de basis ervan. De werkende klasse, die deze budgetten financiert, heeft het recht te weten waaraan ze besteed worden”, besluit Sofie Merckx.
