Kinderopvang: “Amper 13 procent past de lagere kindratio toe”
Minister Gennez (Vooruit) verklaarde bij de aankondiging van haar kinderopvangplan dat we “op koers zitten” om tegen 2027 de kindratio te verlagen. Maar uit een schriftelijke vraag van PVDA-volksvertegenwoordiger Lise Vandecasteele blijkt dat niet het geval. In de helft van de overgangsperiode past slechts 13 procent van de crèches de nieuwe ratio toe. “Op dit tempo halen we de doelstelling nooit”, stelt Lise Vandecasteele. “Om de job aantrekkelijk te maken is er nood aan meer waardering. Zolang de Vlaamse regering daar geen stappen voor onderneemt, is een lagere kindratio enkel een verre droom.”
Onder druk van een brede beweging voor de kinderopvang besliste de Vlaamse regering in september 2023 dat het aantal kinderen per begeleider zou dalen. ‘Negen is te veel’ was een eis die heel luid klonk. Een lagere kindratio was ook een belangrijke aanbeveling van de onderzoekscommissie naar wantoestanden in de kinderopvang. Het verlaagt de werkdruk en zorgt voor een betere (pedagogische) zorg voor kinderen.
Sinds januari 2024 kunnen kinderopvanginitiatieven een subsidie ‘medewerkersbeleid’ aanvragen om de lagere kindratio toe te passen. Uit de schriftelijke vraag blijkt dat slechts dertien procent die subsidie ontvangt en dus aan de lagere ratio werkt. “Bijna negen op de tien crèches passen nog de oude normen toe, waarbij één begeleider tot negen kinderen moet opvangen”, zegt Lise Vandecasteele. “Dat is onhoudbaar.”
Volgens Vandecasteele is het grootste struikelblok het tekort aan kindbegeleiders: “Zonder voldoende personeel kun je de ratio niet verlagen. Het beroep van kindbegeleider is zwaar, maar krijgt nog altijd veel te weinig waardering. Zonder betere lonen en arbeidsomstandigheden, zullen te weinig mensen voor dit beroep kiezen”, legt ze uit.
Momenteel heeft Vlaanderen een van de hoogste ratio’s in Europa. Vanaf 2027 zou de lagere kindratio verplicht worden: één begeleider voor maximaal zeven kinderen in gemengde groepen, acht bij peuters en vijf bij baby’s. Daarbij blijft Vlaanderen in de kopgroep van Europa zitten, maar met de huidige trage vooruitgang lijkt zelfs dat onhaalbaar.
Crèches kregen drie jaar de tijd om de nieuwe regels door te voeren. “Maar we zitten al bijna halverwege die overgangsperiode en slechts een fractie van de crèches heeft de stap gezet”, zegt Lise Vandecasteele. “De regering moet nú ingrijpen om dit proces te versnellen. Zonder extra maatregelen geraken we er niet.”
De PVDA roept minister Gennez op om onmiddellijk actie te ondernemen. “Start de onderhandelingen met de vakbonden voor hogere lonen en werkbaar werk”, vraagt Lise Vandecasteele. “Er is geen tijd te verliezen.”
Op 22 mei houden de vakbonden een grote zorgmanifestatie in Brussel, ook voor de kinderopvang.
