Zelzate ruimt puin van zes jaar liberaal wanbeleid

Op 17 januari kon de Toekomstcoalitie aantreden in Zelzate. Voor het eerst neemt de PVDA op gemeentelijk niveau deel aan een bestuurscoalitie. De nieuwe coalitie heeft ondertussen al heel wat nieuwe initiatieven op poten gezet, maar ondertussen vielen er bij de sociale dienst al lijken uit de kast. Geert Asman, eerste schepen voor PVDA en bevoegd voor sociale zaken, onthulde donderdag 2 mei op een persconferentie in welke toestand hij het Zelzaatse OCMW aantrof na zijn aantreden.

Lijken uit de kast

“De eerste dag al lag op mijn bureau een brief aan van het departement Welzijn, Volksgezondheid & Gezin van Vlaams minister Vandeurzen waarin de erkenning van het Lokaal Dienstencentrum werd ingetrokken. Het vorige bestuur had sinds de inspecties van 2014 nagelaten om de problemen op te lossen. Hierdoor verliezen we een subsidie van 30.000 euro”, vertelt Asman.

Maar daar bleef het niet bij. De maanden nadien bleven er lijken uit de kast vallen. “Uit de financiële cijfers blijkt dat er nog voor 1,7 miljoen euro niet geïnde facturen open staan bij het OCMW. Vorig jaar zijn er geen herinneringsbrieven verstuurd.”

Ook bij de sociale kruidenier loopt het mank. Die heeft bijna geen klanten. Soms maar een per week. Een eerste lading goederen dreigde te vervallen en is via vzw Lichtpunt (een armoedeorganisatie) weggeschonken. “Het initiatief werd hals over kop genomen, als verkiezingsstunt, maar zonder een doordachte strategie”, legt de PVDA-schepen uit.

Ook bij het recent geprivatiseerde rusthuis Home Zilverbos blijkt nog een rekening open te staan van de architecten waarvoor een rechtszaak tegen de gemeente loopt. Dit voor een bedrag van 300.000 euro. Meerdere subsidies werden niet aangevraagd via sociale Maribel. Daardoor komt het werk van een hulpverlener voor opvoedingsondersteuning en twee maatschappelijk werkers in het gedrang.

Erkenning OCMW bedreigd

Maar dan moest het ergste nieuws nog komen. “Half maart ontving ik een nieuwe brief van het departement Welzijn, Volksgezondheid & Gezin. Vandaag dreigen we onze erkenning van de instelling voor schuldbemiddeling van het OCMW kwijt te raken. Het zou de eerste keer zijn dat zoiets gebeurt in Vlaanderen.”

Een jaar geleden werd het OCMW hiervan op de hoogte gesteld. Maar toch werd door het vorige bestuur nagelaten om de nodige maatregelen te nemen. “Hierdoor zijn ook onze subsidie en werkingsmiddelen bedreigd, hetgeen een verlies van 100.000 euro per jaar zou betekenen. Een serieuze klap voor een kleine gemeente met een bepekt budget.”

In maart 2018 stelde een inspectie vast dat de dienst niet voldoet aan de wettelijke verplichtingen. Zo werden bijvoorbeeld niet alle dossiers behandeld door medewerkers die daarvoor een erkenning hebben. Bovendien waren er vele werkpunten die vaak een gevolg waren van een te hoge werkdruk zoals het opmaken van een budgetplan, gebrek aan inspraak van cliënten, een minimaal aantal contacten, een verslag van deze contacten, interne controle, enzovoort.

“Wij mijn choqueert is dat een OCMW dat haar cliënten controleert, zelf niet in orde was”, reageert Geert Asman. “Het zijn diezelfde politici die alsmaar lopen te roepen dat steuntrekkers hun uitkering afgepakt moet worden als ze niet in orde zijn, die zelf niet in orde zijn met de wettelijke verplichtingen.”

Toekomstcoalitie stelt orde op zaken

In de brief van het departement Welzijn, Volksgezondheid & Gezin kreeg het OCMW tot 30 april 2019 tijd om zich in orde te stellen met de wettelijke verplichtingen en de werkpunten te remediëren.

“Als schepen voor Sociale Zaken wil ik de werking van de sociale dienst en van de instelling schuldbemiddeling zo snel mogelijk in orde stellen”, zegt Geert Asman. Hij nam hiervoor met spoed een aantal maatregelen.

Zo worden de functies van een hoofd maatschappelijk werker en een administratieve ondersteuning opengesteld om zo snel mogelijk iemand te kunnen aanwerven. Ook zullen de maatschappelijk werkers die geen erkenning hebben hun cliënten doorverwijzen en zullen zij, zodra een opleidingsplaats beschikbaar komt, de opleiding volgen ter erkenning.

Maar daarmee zijn niet alle werkpunten in de dienst opgelost. “Daarom vragen we vandaag aan minister Vandeurzen voor uitstel om voor de werkpunten een oplossing te vinden. Het nieuwe bestuur draagt geen verantwoordelijkheid in de huidige toestand en heeft de ambitie om opnieuw te investeren in de sociale dienst.”

Sociaal beleid wordt topprioriteit

De Toekomstcoalitie heeft een OCMW geërfd dat de slechtste leerling van de klas is. “Op korte tijd willen we twee banken vooruit met de ambitie om een voorbeeld te worden in de klas”, aldus een strijdvaardige Geert Asman. “We hebben een grote ambitie om armoede te bestrijden, maar het puin dat we moeten ruimen maakt dat dit langer zal duren dan verwacht. Gelukkig werken de mensen bij de sociale dienst zeer hard en zijn ze gemotiveerd om de mensen met een hulpvraag zo goed mogelijk te helpen.”

Hiervoor zullen inspanningen, samenwerking en de nodige budgetten nodig zijn. Op de eerste plaats wil hij de sociale dienst te versterken met een hoofd maatschappelijk werker en administratieve ondersteuning. De komende weken en maanden moeten deze aanwervingen gebeuren.

“De sociale dienst is het hart van onze sociale dienstverlening. Zodra deze sterk genoeg is, zullen we hierrond een echt Sociaal Huis opbouwen.” De ambitie is om het vroegere administratief centrum van het OCMW uit te bouwen tot een echt Sociaal Huis met voldoende personeel voor woonbegeleiding, hulp bij energieproblemen, wegwijzer voor ouderenzorg en voor andersvaliden, budgetbegeleiding, psychologische hulpverlening enz. “Daarvoor gaan we op zoek naar samenwerkingen, subsidies en zullen we ook zelf extra investeren in het OCMW.”

Vanuit deze visie wil de Toekomstcoalitie onder andere het convenant met Samenlevingsopbouw versterken. Ook wil ze de cliënten van de VDAB voortaan ontvangen in het administratief centrum, zodat alle diensten dicht bij elkaar zitten. Bovendien neemt de gemeente opnieuw deel aan intergemeentelijke samenwerkingen en overleg met middenveldorganisaties.

“Maar om van Zelzate opnieuw een warme, sociale en zorgzame gemeente te maken, zullen er natuurlijk ook extra budgetten nodig zijn”, zegt Geert Asman. Daarom besliste de Toekomstcoalitie bij haar aantreden al om met twee schepenen minder te besturen en de opbrengst ervan (100.000 euro) te investeren in de strijd tegen de armoede. Deze zomer wordt het meerjarenplan van de gemeente opgemaakt. “Daarin zullen we onze sociale ambitie verder vorm geven.”

Met ambitie gestart

“Met grote ambitie zijn we gestart”, zegt Geert Asman. “In het bestuursakkoord stelden we dat we van Zelzate een warme, zorgzame en sociale gemeente willen maken. Het OCMW moet het hart worden van een echt Sociaal Huis in onze gemeente, waar iedereen terecht kan. Met de Toekomstcoalitie willen we er voor elke inwoner zijn, ook voor wie het moeilijk heeft, we laten niemand achter.”

De sociale noden in Zelzate zijn zeer groot. In Zelzate groeit een op de vijf kinderen op in een gezin in armoede. Het gemiddelde gezin in Zelzate heeft (bruto) 3000 euro per jaar minder dan een gemiddeld Vlaams gezin.

Het vorige bestuur volgende een neoliberaal beleid, waarbij zeer sterk bespaard werd op het OCMW en het sociale beleid. Vele zaken werden verkocht en geprivatiseerd. Met het idee dat diensten aanbieden, hulpbehoevende zou aantrekken werd het OCMW helemaal uitgekleed. “De armoede verdween er niet door, integendeel”, zegt Geert Asman. “Net zoals in de rest van het land zien we het aantal dossiers bij het OCMW op enkele jaren met 33% stijgen.”