“Met alle basisgroepen van de PVDA samen brengen we heel wat in beweging”

Even voorstellen: Ianthe, Rosa, Khalid en Amaury. Alle vier zijn ze actief in een basisgroep van de PVDA, respectievelijk in Deurne-Noord (Antwerpen), Saint-Nicolas (Luik), Kortrijk en Anderlecht. En wat ze onmiskenbaar met elkaar delen, is een aanstekelijk enthousiasme. Ben je zelf ook lid van een basisgroep, dan zullen ze je moeiteloos overtuigen om dat vooral te blijven. Ben je het nog niet, dan is de kans groot dat je na een ontmoeting met deze vier ernstig zal overwegen om daar verandering in te brengen.

“In een basisgroep voel je dat we samen veel kunnen”, steekt Ianthe van wal. “Je ervaart dat we samen een slagkracht hebben die je als individu niet hebt. Met de groep hebben we een gedeeld engagement, we komen allemaal op voor een andere samenleving, voor het socialisme. Dat schept een band.”

Daar zijn de andere drie het volmondig mee eens. “Ons aantal is onze kracht”, zegt Amaury. “Met hoe meer we zijn, hoe beter we de mensen kunnen sensibiliseren, organiseren en mobiliseren. Zo bouwen we de machtsverhoudingen op die nodig zijn om overwinningen te halen.” Khalid sluit zich daarbij aan: “De sociale strijd kan je immers niet alleen voeren.”

Maar de band tussen de leden van een basisgroep gaat ook verder. “Het is echt vriendschap”, zegt Rosa. “We zijn er niet alleen om politieke discussies te voeren. We kunnen daarnaast ook altijd op elkaar rekenen. Op één maand tijd zijn bijvoorbeeld drie van mijn groepsleden verhuisd. We waren allemaal daar om te helpen.”

“Mijn oogkleppen zijn weg”

Een belangrijk deel van de maandelijkse vergadering van de basisgroep wordt ingenomen door een politieke vorming rond belangrijke actuele thema’s: de energiecrisis, de snel veranderende wereld, de toenemende oorlogspolitiek, de sociale afbraak van de Arizona-regering, …

“We vangen allemaal wel dingen op over wat de nieuwe regering allemaal bekokstooft”, zegt Amaury. “Maar om goed te begrijpen wat het allemaal precies betekent voor bijvoorbeeld onze lonen en pensioenen, is zo’n vorming echt wel goed. In mijn basisgroep zit iemand die nachtdiensten doet en tijdens de vorming ontdekte dat de premies voor nachtwerk aangevallen worden. Hij was echt in shock. De vorming over de Arizona-regering heeft ons duidelijk gemaakt dat het niet alleen gaat om wat lukrake aanvallen van rechts op onze pensioenen en lonen. Nee, deze regering wil het droomproject van rechts doorvoeren. En om dat te doen, moeten ze ook onze organisatiekracht aanvallen: de vakbonden, het recht om te betogen, enz. Het is dus heel belangrijk om ons te organiseren. Hoe meer weerstand er is, hoe moeilijker het voor hen wordt. We kunnen ons tegen hun project verzetten.”

“De vormingen maken ons echt sterker”, pikt Khalid in. “Je leert de wereld beter begrijpen en staat veel sterker in gesprekken met vrienden, familie of collega’s. Overal wordt gesproken over wat in de samenleving of de wereld gebeurt. Het is dan ook belangrijk om goed gevormd te zijn.”

Ianthe herinnert zich nog hoe iemand van haar basisgroep het verwoordde: “Wat ik in de voorbije jaren in de basisgroep allemaal heb geleerd, had ik nergens anders kunnen leren. Jullie hebben mijn oogkleppen weggehaald.”

Samen dingen doen

Maar een basisgroep is er niet alleen om rond de tafel boeiende gesprekken te voeren. Het is ook de bedoeling om met al die verworven inzichten aan de slag te gaan. “Groepsleden vinden het belangrijk om concrete dingen te doen”, zegt Khalid. “Dat is nodig om gemotiveerd te blijven. En dat kan echt heel uiteenlopend zijn: werken met een petitie, de nieuwjaarsreceptie organiseren, samen naar ManiFiesta gaan, …”

Rosa herinnert zich nog goed de campagne die de PVDA voerde voor 6% btw op energie in 2022. “We trokken toen met de nationale petitie de wijken in. We gingen ook naar een tankstation bij een afrit van de snelweg. Op een spandoek stond: ‘6% btw op energie nu. Toeter als je akkoord gaat’. Mensen die kwamen tanken, tekenden de petitie. We kennen het resultaat: de PVDA heeft die 6% binnengehaald. Alle basisgroepen in heel het land hebben zich daarvoor ingezet en mee gezorgd voor 300.000 handtekeningen. Die heeft de partij overhandigd in het parlement. Maar het gaat niet alleen om het verzamelen van die handtekeningen. Het gaat ook om de talloze gesprekken die we daarbij voeren. Luisteren naar de mensen, uitleg geven.”

Een basisgroep kan zich natuurlijk ook engageren op lokaal niveau. Zoals de groep van Ianthe bijvoorbeeld deed in de buurt van het Antwerpse Sportpaleis. “Er is daar een straat met allemaal arbeiderswoningen. De mensen kregen daar plots een brief in de bus met de mededeling dat er werken zouden komen voor de Oosterweelverbinding en dat ze hun huis konden verkopen. Verder geen uitleg. We zijn met die mensen gaan praten, hebben een petitie gemaakt en een meeting met de buurt georganiseerd. Onze gemeenteraadsleden stelden intussen vragen aan de burgemeester. Uiteindelijk voelde die zich verplicht om persoonlijk naar de buurt te komen en uitleg te geven. Zonder onze druk was dat nooit gebeurd. We hebben nu nog altijd contact met die mensen. Het is mooi om te zien hoe de groepsleden in zo’n project echt naar elkaar toe groeien. Je ziet mensen echt openbloeien.”

Solidariteit bestaat

Dat is ook de ervaring van Rosa. Al vijf jaar engageert haar basisgroep zich voor de Winter van Solidariteit. “In oktober of november komen we met onze afdeling samen. We verzamelen de namen van families die het minder goed hebben en geen kerstfeest kunnen houden. We maken voor hen een volledig kerstmenu: aperitief, voorgerecht, soep, hoofdgerecht en dessert, drank, tafelversiering, kaartjes, en ook cadeautjes. Dat moet allemaal goed georganiseerd worden. Iedereen neemt een stukje voor zijn rekening: iemand doet de boodschappen, iemand heeft groenten in de tuin, iemand anders vraagt via sociale media giften, ... Op kerstavond brengen we alles dan naar de families, samen met de Kerstman. Je kunt niet geloven hoe dankbaar ze zijn.”

Maar dit engagement moet voor Rosa meer zijn dan liefdadigheid. “We worden elke keer weer geconfronteerd met diepe armoede. Dat is hard. Maar door die confrontatie begrijpt iedereen ook waarvoor we vechten. Een maaltijd en cadeaus geven is goed, maar is niet genoeg. We moeten dat verbinden met onze politieke strijd voor een andere samenleving. Want laat één ding duidelijk zijn: solidariteit bestaat, ook al willen politici ons wijsmaken dat we ons niet moeten bekommeren om onze buren.”

Kameraadschap is belangrijk

Ianthe, Rosa, Khalid en Amaury zijn helemaal verknocht aan hun basisgroep. Elke maand kijken ze uit naar de samenkomst. Voor de politieke verrijking, zeker, maar niet alleen daarvoor. Er is ook nog iets anders wat ze heel belangrijk vinden: gezelligheid en kameraadschap.

“We zorgen altijd dat er iets te eten of te drinken is”, lacht Rosa. “We zitten niet op school, hé.” “Het is belangrijk om de vergadering gezellig te maken”, bevestigt Ianthe. “Mensen moeten energie halen uit onze vergadering, het gevoel hebben dat we samen telkens weer een stukje vooruit gaan.” En die gezelligheid hoeft zich geenszins te beperken tot de maandelijkse samenkomst. “We vinden het ook supertof om daarbuiten samen dingen te doen”, zegt Ianthe. “Bowlen, een brunch, naar de film of een voorstelling, iets gaan eten, een terrasje, ... Dat is allemaal heel goed om banden te smeden en kameraadschap te voelen.”

Gezelligheid en kameraadschap zijn nodige ingrediënten om een basisgroep succesvol te maken. Ze zorgen ervoor dat iedereen zich welkom en thuis voelt in de groep en dat iedereen ook persoonlijk kan evolueren. “Toen ik pas bij de basisgroep kwam, vond ik het een beetje moeilijk”, herinnert Rosa zich. “Ik had zoiets nog nooit gedaan. Ik was een arbeidster, had nog nooit voor mensen gesproken. Maar het liep allemaal goed. Ik ben echt veranderd. Ik durf nu bijvoorbeeld publiekelijk het woord nemen. Op een betoging heb ik gesproken voor tienduizend mensen. Dat had ik vroeger nooit gedurfd. Ik heb veel zelfvertrouwen gekregen. Er is hier in onze gemeente nu een afdeling met twee basisgroepen, met allemaal geweldige mensen. Daar ben ik echt fier op.”

Medicijn tegen fatalisme

We zeiden het al, het enthousiasme van Ianthe, Rosa, Khalid en Amaury is aanstekelijk. De vier willen dan ook niets liever dan dat de basisgroepen verder aangroeien en uitbreiden. “Dat kan door in actie te komen en projecten op te zetten met onze basisgroepen”, zegt Amaury. “Op die manier komen we in gesprek met de mensen en kunnen we hen vragen om bij de PVDA te komen en samen te strijden. We zitten in een ongelooflijke fase, met betogingen, stakingen, syndicale acties, .... De gesprekken in onze basisgroep hebben de leden overtuigd om mee naar de betogingen te gaan op elke 13de van de maand. Er was in mijn groep ook iemand die zich aangesloten heeft bij de vakbond en voor het eerst in haar leven gestaakt heeft.”

Ook Khalid gelooft rotsvast in het potentieel van de basisgroepen: “In die groepen zitten mensen uit verschillende sectoren, die allemaal hun specifieke ervaringen en verhalen meebrengen. Dat is verrijkend. We leren heel veel van elkaar. En daar kunnen we dan buiten de groep mee aan de slag. Ik ben vakbondsafgevaardigde in mijn bedrijf. In mijn vakbondswerk is het belangrijk om mensen te sensibiliseren, te organiseren en te mobiliseren. Dat principe is iets wat je leert in een basisgroep.”

“Het is in deze tijd makkelijk om fatalistisch te worden”, merkt Amaury op. “Je kan snel denken dat je toch niets kan doen. Maar dat is niet zo. Aan de universiteit waar ik studeerde hebben honderden studenten actie gevoerd voor een academische boycot tegen Israël. Die strijd gaat nog altijd door. Dat is voor mij enorm bemoedigend. Je hoeft ook maar te kijken naar de verkiezing van Trump in de VS. Dat helpt echt om te begrijpen dat onze strijd hier in België deel uitmaakt van een wereldwijde strijd. Overal staan mensen onder druk van rechtse partijen en het kapitalisme in het algemeen. Eigenlijk is de basisgroep het beste medicijn tegen fatalisme. Het laat zien dat we ons kunnen organiseren en ons samen kunnen verzetten.”

“In mijn basisgroep zitten acht mensen”, gaat Ianthe verder. “Je kan denken: met acht mensen kan je toch niet veel doen? Toch wel. Bijvoorbeeld in de strijd rond de btw op energie. Die hadden we nooit kunnen winnen zonder al die basisgroepen die mee aan die campagne hebben getrokken. We zijn toen met de groep naar de grote Basta-betoging van de partij geweest. Ieder van ons engageerde zich om minstens één iemand uit zijn of haar omgeving mee te nemen. Dat zijn dus al zestien mensen. Met de 400 basisgroepen in heel het land samen kunnen we dus wel degelijk wat in beweging brengen.”

Onze vier ambassadeurs van de basisgroepen raken niet uitverteld. Eén ding is zeker, ze zullen altijd overtuigd blijven van de rijkdom en de kameraadschap die ze in hun basisgroep vinden. “In een basisgroep leer je de wereld begrijpen, dat is nodig om hem ook te kunnen veranderen”, besluit Khalid. “Mensen in de basisgroep geven elke maand het beste van zichzelf. Als we dat blijven doen, zullen we nog heel veel mooie momenten beleven, daar ben ik van overtuigd.”