Ons voorstel om spaarders te beschermen en een einde te maken aan de hold-up van de banken

Een nieuw rapport toont zwart op wit aan dat de banken onderling afspraken maken op de kap van de kleine spaarders. Dat levert hen miljarden winst op, maar de regering grijpt niet in.

In het rapport van de Belgische mededingingsautoriteit (BMA) wordt de Belgische banksector gedefinieerd wordt als een “oligopolie van vier grote spelers” (BNP Paribas Fortis, ING België, Belfius en KBC). 

“Dit bevestigt wat wij al maanden zeggen: dankzij hun macht kunnen de vier grote Belgische banken spaarders pluimen en miljardenwinsten opstrijken”, zegt Sofie Merckx, onze fractieleidster in de Kamer. “Ons wetsvoorstel om een spaarboekje met een gegarandeerd hogere rente te creëren staat vandaag op de agenda van het parlement. Dit zou de rente voor kleine spaarders verhogen tot 3% en is in lijn met de aanbevelingen in het rapport van de Belgische mededingingsautoriteit. We kunnen dit voorstel snel stemmen en roepen de andere partijen op ons te volgen.”

Sinds de Europese Centrale Bank de rente in juni 2022 verhoogde, verhoogden de Belgische banken de rente op hypotheekleningen, maar niet die op de spaarrekeningen van hun klanten.

“Dat is dubbel onrechtvaardig”, zegt Sofie. “Aan de ene kant wordt het door de rentetarieven van meer dan 5% onmogelijk om een nieuwe hypotheek af te sluiten, en aan de andere kant krijgen spaarders op hun spaargeld een belachelijk lage rente van ongeveer 1%. Zo strijken de grote banken op onze rug enorme winsten op: 6,3 miljard vorig jaar en waarschijnlijk meer dan 8 miljard dit jaar.”

Ondanks deze absurde situatie nam de regering nog steeds geen krachtige maatregelen. De staatsbon met een looptijd van één jaar van minister van Financiën Vincent Van Peteghem heeft er niet voor gezorgd dat de spaarrente stijgt. Ook uitspraken van minister Dermagne en wetsvoorstellen van Vooruit vonden geen gehoor. “Wat we nu nodig hebben is actie”, stelt Sofie.

Een wetsvoorstel van de PVDA om burgers beter te beschermen tegen de overweldigende macht van de banken staat op 9 november op de agenda van het parlement.

We stellen voor om een spaarboekje in te voeren met een beschermde rente, naar het voorbeeld van het ‘Livret A’, dat in Frankrijk al bestaat. 

“Met dit voorstel moeten banken kleine spaarders een gegarandeerde rente bieden die niet meer dan 2% onder de hypotheekrente ligt. In de praktijk betekent dit vandaag een rente van 3% voor een bedrag tot € 23.000. Dat zal banken dwingen om kleine spaarders een betere rente aan te bieden. Het is trouwens een aanbeveling die ook is opgenomen in het rapport van de Belgische mededingingsautoriteit”, legt Sofie uit.

Ons voorstel is ook bedoeld om een andere aanbeveling uit het BMA-rapport uit te voeren: het schrappen van de getrouwheidspremie uit de berekening van de effectieve rente op spaargeld.

Op dit moment bestaat de rente op spaarrekeningen (bijvoorbeeld 1,5%) uit een basisrente en een getrouwheidspremie. Om de getrouwheidspremie te ontvangen, moet echter aan bepaalde voorwaarden worden voldaan, wat niet het geval is voor het basistarief. 

“We stellen daarom voor om de getrouwheidspremie op gewone spaarrekeningen af te schaffen, zodat de spaarders ook daadwerkelijk de rente krijgen die de banken aangeven”, zegt Sofie.

“We zullen vandaag in het parlement vragen om te stemmen over de urgentie van ons voorstel. Elke partij zal kleur moeten bekennen. Het is tijd om iets te doen aan de oligarchische macht van de banken in ons land”, besluit Sofie.