Waarom de PVDA al meer dan 20 jaar tegen Poetin is

Al sinds Vladimir Poetin twintig jaar geleden aantrad als president van Rusland, is de PVDA een tegenstander van hem en zijn regime. Terwijl verschillende traditionele partijen in Europa zaakjes deden met Poetin, spraken consequent linkse partijen als de PVDA zich uit tegen zijn asociaal beleid en tegen zijn smerige oorlog in Tsjetsjenië.

Poetin is een kapitalist oligarch, anticommunist, oorlogsstoker en groot-Russisch nationalist. Onder zijn presidentschap is de ongelijkheid in Rusland enorm gegroeid. De oligarchen bepalen de dans, de werkende klasse betaalt het gelag.

De PVDA heeft onmiddellijk, onvoorwaardelijk en ondubbelzinnig de inval van Rusland in Oekraïne veroordeeld. Dat zijn de feiten.

Poetin president met de steun van Blair en co

De PVDA is tegenstander van Poetin, en is dat altijd geweest, vanaf het eerste ogenblik. Dat kan niet gezegd worden van een aantal traditionele Europese politieke krachten, die in de Russische oligarch aanvankelijk een welgekomen bondgenoot zagen voor een lucratieve handel in olie, gas en andere kostbare grondstoffen.

Nog voor de verkiezing van Poetin eind 1999 trekt de Britse sociaaldemocratische premier Tony Blair, met zijn vrouw Cherie naar Moskou. Samen met Poetins vrouw Lyudmila, bezoeken ze het tsaristisch zomerpaleis net buiten Sint-Petersburg en het prachtige Hermitage Museum. De koppels gaan ook samen naar de opera in het luxueuze Mariinskitheater. 

Poetin wint de verkiezingen met de steun van het Russische establishment. En nog voor hij ingezworen wordt, is hij al weer te gast in Londen. Terwijl de Raad van Europa Rusland wil schorsen voor de bloedige oorlog in Tsjetsjenië zorgt Tony Blair ervoor dat Poetin bij de Britse koningin op de thee mag in het prestigieuze Buckingham Palace. Ook de Italiaanse premier Silvio Berlusconi ontwikkelt een jarenlange intieme vriendschap met Poetin.

In heel de wereld zie je vandaag hetzelfde mechanisme dat diegenen die vandaag consequent opkomen voor een onmiddellijk staakt-het-vuren en voor de-escalatie weggezet worden als pro-Russisch. Zo zegt Jeremy Corbyn: “Ik word ervan beschuldigd pro-Russisch en pro-Poetin te zijn. Ik ben pro-mensenrechten, dat is mijn standpunt. Poetin werd bevorderd tot president met de steun van Tony Blair en enkele andere westerse leiders. Hij werd verwelkomd in het Westen, op staatsbezoek aan Groot-Brittannië. Op dat moment was de oorlog in Tsjetsjenië aan de gang. Het ontstellende verlies van mensenlevens van Tsjetsjenen en van Russen. De schending van de mensenrechten van het Tsjetsjeense volk, het racisme jegens de Tsjetsjenen in Moskou en andere steden was voelbaar. Ik maakte zelf deel uit van een delegatie naar Moskou met de parlementaire mensenrechtengroep.”

Het ruwe kapitalisme in Rusland

Vandaag zijn er krachten die beweren dat Rusland nog steeds ‘communistisch’ is. Maar die theorie klopt niet. De Sovjetunie is 30 jaar geleden opgedoekt. Sinds 1991 baadt Rusland in een extreme kapitalistische anarchie.

Wanneer Vladimir Poetin in 2000 president wordt, beweert hij dat hij Rusland opnieuw ‘op de kaart’ wil zetten. Dat wil hij doen door de Russische kapitalisten en oligarchen nieuw perspectief te  geven, na de economische ineenstorting. Dat doet hij onder meer door grondstoffen als ijzer, nikkel, aluminium of diamant en – natuurlijk - olie en gas te exporteren. De hoge grondstofprijzen helpen de oligarchen de economie enigszins uit het slop te krijgen.

Het is de werkende klasse in Rusland die het gelag betaalt. De tegenstellingen tussen arm en rijk worden groter dan ooit. De inkomensongelijkheid in kapitalistisch Rusland groeit onder Poetin naar een niveau dat hoger ligt dan de inkomensongelijkheid in de kapitalistische Verenigde Staten. En dat wil wat zeggen. In Rusland claimt de top één procent 48 procent van alle bezit. De rijkste tien procent eigende zich drie kwart van alle bezit toe. De armste helft (!) van de Russen beschikt over nauwelijks 3 procent.

Bijna de helft van de bevolking heeft net genoeg geld voor voedsel en kleding, maar niet voor duurzame consumptiegoederen. Meer dan een derde van de huishoudens kan het zich niet veroorloven om voor elk gezinslid twee paar comfortabele, bij het seizoen passende schoenen te kopen. Meer dan de helft kan niet omgaan met onverwachte uitgaven.

De kloof tussen arbeid en kapitaal is enorm. Amerikaans professor Daniël Treismann toonde aan hoe onder Poetin de rijken niet alleen meer met de olie- en gassector snel hun bankrekeningen kunnen doen overlopen, maar ook met de handel in onroerend goed, chemicaliën, en telecom. Economisten als Filip Novokmet, Thomas Piketty en Gabriel Zucman ontdekken in 2017, dat de oligarchen het equivalent van 85 procent van het Russisch bruto binnenlands product op rekeningen in het buitenland, vaak in belastingparadijzen, geparkeerd hebben. Een echte diefstal van nationale rijkdommen, geproduceerd door de werkende klasse. 

Kortom, de eigendomsverhoudingen in Rusland zijn door en door kapitalistisch, en ze worden met harde hand bewaakt door het Russische staatsapparaat van Poetin en zijn gevolg. Het staatsapparaat is uitgebouwd op twee assen: de versterking van law en order (repressie) enerzijds, en een enorm cliëntelisme anderzijds. De loyaliteit van Russische grootondernemers aan Poetin wordt door hem beloond door actieve staatssteun voor hun commerciële activiteiten. Zo weten bevriende oligarchen lucratieve contracten binnen te rijven voor grote staatsopdrachten. De verstrengeling tussen enorme rijkdom en politieke macht, is het kenmerk. De Russische justitie helpt de elite om haar positie en privileges te houden. 

De onvoorwaardelijke en ondubbelzinnige veroordeling van Poetin

Er is niets positief aan Poetin. Niet binnenlands, en niet buitenlands. Dat is al twintig jaar ons standpunt.  Op internationaal vlak treedt Poetin op als imperialist, die in de eerste plaats de onmiddellijke omgeving van Rusland onder controle wil krijgen. Van de vuile en uiterst gewelddadige oorlog in Tsjetsjenië tot de militaire inval in Oekraïne. 

Vanaf de eerste seconde heeft de PVDA de misdadige inval in Oekraïne onvoorwaardelijk en ondubbelzinnig veroordeeld. Op 22 februari, twee dagen voor de inval, veroordeelde de PVDA met klem de inbreuk op de territoriale integriteit van Oekraïne, toen Poetin de zelfverklaarde onafhankelijkheid van de Oekraïense regio’s rond Donetsk en Loegansk met veel bombarie erkende. 

De ochtend van de misdadige inval van 24 februari twitterde PVDA-voorzitter Raoul Hedebouw onmiddellijk: “De PVDA veroordeelt de Russische militaire interventie in Oekraïne: een flagrante schending van de Oekraïense soevereiniteit en het VN Handvest.” Diezelfde namiddag veroordelen Nabil Boukili in het Federaal Parlement en Kim De Witte in het Vlaams Parlement de misdadige inval. Iedereen die hun tussenkomsten heeft gezien of gehoord, weet dat. 

In het Federaal Parlement zei PVDA-parlementslid Nabil Boukili op 24 februari: “Meneer de premier, mevrouw de minister, beste collega's, vannacht is er oorlog uitgebroken op het Europese continent na de aanval van Rusland op Oekraïne. Allereerst wil ik graag, namens mijn fractie, de Russische militaire interventie op Oekraïens grondgebied veroordelen. Of het nu de erkenning is van de onafhankelijkheid van de twee republieken, of het militair ingrijpen: deze twee acties zijn in tegenspraak met het internationaal recht en schenden het VN-Handvest. De soevereiniteit van het volk mag onder geen enkele omstandigheid in twijfel worden getrokken en de soevereiniteit van Oekraïne en respect voor zijn grenzen mag hierop geen uitzondering vormen.

Wij veroordelen deze interventie ook omdat ze leidt tot een oorlog, waarvan de gevolgen catastrofaal zouden zijn, voor het Oekraïense en Russische volk, maar ook voor alle Europese volkeren, en omdat deze militaire confrontatie nooit tot iets goeds zal leiden. Oorlog is niet slechts een schaakspel tussen machten om invloedssferen te veroveren. Oorlog gaat vooral over bommen die op mensen vallen, op scholen, op ziekenhuizen en die allerlei soorten infrastructuur vernietigen. Oorlog betekent verscheurde families. Het betekent mannen en vrouwen, kinderen en ouderen die de prijs van deze escalatie met hun dood moeten bekopen, terwijl de aanstichters ervan veilig thuis zitten. Oorlog betekent honderdduizenden vluchtelingen, die zijn ontworteld en een onzekere toekomst tegemoet gaan.”

In het Vlaams Parlement zei PVDA-parlementslid Kim De Witte diezelfde dag precies hetzelfde: “Collega, ook mijn fractie veroordeelt de Russische aanval op Oekraïne. Zowel de eenzijdige erkenning van de onafhankelijkheid van Donetsk en Loehansk als de militaire inval zijn flagrante schendingen van de Oekraïense soevereiniteit, van het Handvest van de Verenigde Naties en van het internationaal recht. De territoriale integriteit en de soevereiniteit van een volk mogen nooit ter discussie gesteld worden. Oekraïne kan daarop geen uitzondering zijn. Collega’s, wij veroordelen ook het Russische nationalisme en het chauvinisme van Poetin. Dat is niet onze visie. Het zal het Oekraïense nationalisme alleen maar aanwakkeren en dreigt de hele regio verder in brand te zetten. Tot slot veroordelen wij deze aanval omdat hij naar oorlog leidt. Het is al gezegd: een oorlog waarvan de gevolgen catastrofaal zullen zijn voor het Oekraïense en het Russische volk, en bij uitbreiding voor alle Europese volkeren. Uit deze militaire confrontatie komt niets goeds. Oorlog gaat over bommen die vallen op hoofden van de bevolking, op scholen, op ziekenhuizen, op allerlei infrastructuur. Het gaat over verscheurde gezinnen, mannen en vrouwen, kinderen en ouderen die de oorlog met hun leven betalen. Zij betalen de prijs voor de door hun leider gesponsorde oorlogsescalatie. Het gaat hier over honderdduizenden mensen die moeten vluchten en een onzekere toekomst tegemoet gaan. Kortom, wij veroordelen de woorden, de daden en de foute verantwoording van Poetin zeer scherp.”

In het Europees Parlement heeft de PVDA op 1 maart een aparte stemming gevraagd over de eerste drie artikels om de misdadige oorlog van Rusland tegen Oekraïne onvoorwaardelijk en streng te kunnen veroordelen. De PVDA stemde voor deze drie artikels die over de veroordeling geen enkele twijfel laten bestaan.

De mentale sabelslijpers tegen de PVDA

De krachtdadigheid waarmee de PVDA de misdadige oorlog tegen Oekraïne veroordeelt, is voor geen enkele interpretatie vatbaar. “Poetin is een kapitalistisch oligarch, anticommunist en oorlogsstoker die met zijn illegale inval in Oekraïne alle verdragen van de Verenigde Naties schendt. In zijn groot-Russisch chauvinisme stelt Poetin zelfs het bestaan van Oekraïne in vraag. Dat is waanzin. En precies daarom hakt hij in zijn toespraak minutenlang in op Lenin, omdat Lenin in 1922 de eenheid en autonomie van Oekraïne verdedigde.”, schrijft algemeen secretaris Peter Mertens op 25 februari.

Dat zijn allemaal feiten. “In elke oorlog wordt iedereen die voorzichtig is, die naar de argumenten van beide partijen luistert alvorens een standpunt te vormen, of die officiële informatie in twijfel trekt, onmiddellijk beschouwd als medeplichtig aan de vijand”, schrijft historica Anne Morelli. In haar baanbrekend boek ‘Elementaire principes van oorlogspropaganda’ onderzoekt zij hoe de geesten gewonnen worden voor de oorlog, en hoe de mentale sabels geslepen worden in de mechanismen van de oorlogspropaganda van de Eerste Wereldoorlog tot de Balkanoorlog.

De sabelslijpers van vandaag hebben vandaag een lastercampagne zonder voorgaande tegen de PVDA opgezet, en dat is veel minder onschuldig dan men denkt.

Tien vragen en antwoorden over de Oekraïne-oorlog

1. Waarom de PVDA al meer dan 20 jaar tegen Poetin is
2. Waarom we een escalatie van de oorlog absoluut moeten vermijden
3. Waarom de werkende klasse zal betalen hoe langer de oorlog duurt
4. Waarom een duurzame vrede in Europa mogelijk is
5. Waarom de vredesbeweging al onze steun geniet
6. Waarom de arbeidersbeweging een belangrijke factor van vrede is
7. Waarom we concrete hulp bieden aan oorlogsvluchtelingen
8. Waarom de Navo geen deel van de oplossing is
9. Waarom juist in oorlogstijd een democratisch debat essentieel is
10. Waarom de PVDA zich onthouden heeft in het Europees Parlement